Google DeepMind đã phát triển một hệ thống AI mang tên Habermas Machine với mục tiêu giải quyết những xung đột xã hội sâu sắc. Nằm ở ngưỡng cửa của cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, một cuộc khảo sát từ Gallup cho thấy 80% người Mỹ cảm thấy quốc gia đang bị chia rẽ sâu sắc về các giá trị quan trọng nhất. Sự chia rẽ này không chỉ gói gọn trong lãnh thổ nước Mỹ, mà còn lan rộng tới châu Âu, nhấn chìm nhiều quốc gia trong sự phân cực không hồi kết.
Habermas Machine, lấy cảm hứng từ triết gia Đức Jürgen Habermas, được thiết kế dựa trên triết lý rằng mọi vấn đề có thể được giải quyết nếu chúng ta có thể thiết lập một hệ thống giao tiếp lý tưởng. Ý tưởng này được hiện thực hóa bằng cách sử dụng công nghệ tiên tiến để tạo ra môi trường thảo luận hiệu quả.
Trên thực tế, AI của DeepMind đã thể hiện khả năng thuyết phục vượt trội hơn cả các nhà hòa giải chuyên nghiệp. Trong một thử nghiệm với hơn 5000 người thảo luận về các vấn đề chính trị lớn ở Anh, chẳng hạn như độ tuổi hợp pháp để bầu cử hay việc liệu Dịch vụ Y tế Quốc gia của Anh có nên được tư nhân hóa, Habermas Machine cho thấy khả năng vượt trội khi đạt tỉ lệ chấp nhận 56% so với 44% của các nhà hòa giải nhân sự.
Cơ chế hoạt động của AI này là tạo ra các tuyên bố nhóm dựa trên các ý kiến của nhiều người và tìm cách đưa ra phương án mọi người có thể đồng ý. AI sẽ kiên trì lặp lại quy trình này cho đến khi đạt được sự đồng thuận. Điều thú vị là hệ thống này đã được thử nghiệm với một nhóm người đại diện cho xã hội Anh, cho kết quả tích cực trong việc thúc đẩy sự đồng thuận về các vấn đề khó nhằn như giảm số người bị tống giam hay nới lỏng điều kiện cho người xin tị nạn.
Tuy nhiên, cũng có nhiều câu hỏi đặt ra xoay quanh sự thành công của hệ thống này. Habermas Machine đã tránh né những vấn đề nhạy cảm hơn như quyền của người chuyển giới, nhằm tránh gây ra những tranh luận có thể khiến mọi người cảm thấy không an toàn. Bên cạnh đó, còn nhiều tranh cãi về sự khách quan của AI này khi một số ý kiến cho rằng AI có thể bị thiên vị.
Dù vậy, Habermas Machine vẫn mang đến cái nhìn lạc quan về một tương lai nơi AI không chỉ là công cụ giải trí hay phục vụ cuộc sống hàng ngày, mà còn có thể trở thành giải pháp cho những bất đồng tưởng chừng không thể dung hòa.
