Trong suốt những năm qua, Google đã nỗ lực tích hợp AI sinh tạo vào mọi sản phẩm và dự án của mình. Công ty không ngừng phát triển các robot giúp tóm tắt kết quả tìm kiếm, tương tác với ứng dụng và phân tích dữ liệu trên điện thoại của người dùng. Đặc biệt, họ muốn công nghệ AI có thể đóng vai trò như một nhà nghiên cứu khoa học thực thụ.
Google Research vừa giới thiệu hệ thống AI nhiều tác nhân mới dựa trên công nghệ Gemini 2.0, với đối tượng là các nhà nghiên cứu sinh học. Hệ thống này có khả năng đưa ra những giả thuyết mới và giúp các nhà khoa học khám phá các lĩnh vực nghiên cứu sinh học tiềm năng. Tuy nhiên, về cơ bản, nó chỉ là một chatbot được xây dựng với nhiều tính năng cao cấp. Dùng hệ thống này, các nhà khoa học có thể nhập vào mục tiêu nghiên cứu, ý tưởng và các thông tin tham khảo từ nghiên cứu trước, từ đó robot này sẽ tạo ra các con đường nghiên cứu khả thi.
Hệ thống AI này có nhiều mô hình liên kết chặt chẽ, có khả năng xử lý dữ liệu nhập vào và truy cập tài nguyên trên Internet để tinh chỉnh đầu ra. Bên trong công cụ, các tác nhân này thách thức lẫn nhau để tạo ra “vòng lặp cải tiến tự động”, tương tự như các mô hình AI suy luận mới như Gemini Flash Thinking và OpenAI o3.
Là một hệ thống sinh tạo giống như Gemini, AI không thực sự có ý tưởng hay kiến thức mới. Tuy nhiên, nó có thể suy diễn từ dữ liệu hiện có để có thể đưa ra các gợi ý hợp lý. Cuối quá trình, AI này sẽ sản xuất các đề xuất nghiên cứu và giả thuyết phục vụ cho các nhà nghiên cứu. Họ thậm chí có thể trao đổi với robot về các đề xuất trong giao diện chatbot.
Hệ thống AI co-scientist có thể được xem như một hình thức brainstorming chuyên biệt. Các nhà khoa học sẽ có thể phát triển các nghiên cứu khoa học mới thông qua việc sử dụng AI được tinh chỉnh cho mục đích đó.
Ngành khoa học hiện tại đang đối mặt với những thách thức về độ chính xác của AI. Các hệ thống AI sinh tạo thường gặp khó khăn trong việc đưa ra thông tin chính xác. Google cho biết AI có khả năng thực hiện các đánh giá nội bộ để cải thiện đầu ra, và những đánh giá tự động này liên quan đến độ chính xác cao hơn trong khoa học.
Để kiểm chứng khả năng của AI co-scientist, Google đã đưa ra các nghiên cứu thử nghiệm với các nhà nghiên cứu sinh học thực thụ. Kết quả cho thấy, các nhà khoa học đánh giá AI này cao hơn các hệ thống AI khác không chuyên sâu. Họ cũng đồng ý rằng kết quả đầu ra của AI co-scientist tiềm năng hơn về ảnh hưởng và mới mẻ so với các mô hình AI tiêu chuẩn.
Dù không phải tất cả đề xuất của AI đều tốt, nhưng những thử nghiệm hợp tác với các trường đại học đã cho thấy những đề xuất nghiên cứu có giá trị, như là việc tái sử dụng một số loại thuốc để điều trị bệnh bạch cầu cấp hoặc các ý tưởng về điều trị xơ gan đáng xem xét.
Công việc của Google với hệ thống AI mới thực sự thú vị, nhưng việc gọi nó là “co-scientist” có vẻ hơi phóng đại. Dù lãnh đạo ngành AI khẳng định rằng chúng ta sắp tạo ra những cỗ máy sống có khả năng suy nghĩ, thực tế là AI vẫn chưa thể tự mình thực hiện nghiên cứu khoa học.
