Gần đây, nỗi lo sợ về việc trí tuệ nhân tạo thay thế các ngành công nghiệp sáng tạo đã trở thành hiện thực tại Ba Lan, khi một đài phát thanh đã sa thải toàn bộ nhân viên, thay vào đó là sự xuất hiện của những “đồng nghiệp” được tạo ra từ AI. Off Radio Krakow, một đài phát thanh được nhà nước tài trợ, đã sa thải tất cả các xướng ngôn viên của mình và thay thế bằng các hình ảnh máy tính của những “người dẫn chương trình” thế hệ Gen Z, nhằm thu hút sự chú ý từ nhóm thính giả trẻ tuổi hơn.
Sự cải tiến này thậm chí đã dẫn đến một cuộc phỏng vấn lớn với Wislawa Szymborska, một biểu tượng văn hóa lớn của Ba Lan. Tuy nhiên, sự việc đáng tiếc là nữ thi sĩ đã qua đời từ năm 2012, nhưng lại bị AI tái hiện như thể bà còn sống. “Đó là một buổi phỏng vấn khá ổn,” Lucasz Zaleski, một trong những người dẫn chương trình bị sa thải, cho biết. “Nhưng vì tôi đã dự đám tang của bà, nên tôi biết chắc chắn bà đã ra đi.”
Đài phát thanh địa phương này trước đây hầu như không có thính giả, nhưng mọi chuyện đã thay đổi khi Off Radio Krakow ra mắt ba nhân vật dẫn chương trình được tạo ra từ AI – là Emilia, 20 tuổi, Jakub, 22 tuổi và Alex, 23 tuổi. Mỗi nhân vật đều đi kèm một bức hình AI trên trang web của đài.
Kế hoạch táo bạo này đã mang lại hàng nghìn thính giả mới cho đài. Đáng tiếc rằng phần lớn người nghe chỉ tham gia vì phẫn nộ trước thông tin này. Hội đồng của New York Times mô tả sự kiện này như một “làn sóng chỉ trích dữ dội nhắm vào hệ thống phát thanh công cộng và cáo buộc rằng họ đang hiến tế con người trên bàn thờ công nghệ”.
Tuy nhiên, tổng biên tập của Radio Krakow bảo vệ động thái gây tranh cãi và khẳng định với The Times rằng ông chỉ cố gắng hồi sinh đài phát thanh đang suy thoái và làm cho nó trở nên hấp dẫn hơn đối với thính giả trẻ. Để thực hiện nội dung không cần đến con người, họ đã sử dụng ChatGPT của OpenAI, ElevenLabs và Leonardo.Ai, trong đó Leonardo.Ai được sử dụng để tạo ra các hình ảnh chân dung AI.
Sự kiện này đã tạo ra cuộc tranh luận gay gắt tại Ba Lan về đạo đức của việc sử dụng AI, với một nghị sĩ đã viết trên nền tảng truyền thông xã hội X rằng “mặc dù tôi là người ủng hộ sự phát triển của AI, nhưng tôi tin rằng một số ranh giới đang bị vượt qua ngày càng nhiều hơn. Việc sử dụng rộng rãi AI phải vì con người, không phải chống lại họ!”
Sự phản đối gay gắt đã khiến đài quyết định ngưng thử nghiệm AI của mình, dù không trước khi tổng biên tập Mariusz Marcin Pulit mô tả ông và đội ngũ của mình là những “người tiên phong”. Lucasz Zaleski, người dẫn chương trình mất việc vào tay AI, bày tỏ sự tức giận khi những cuộc đối thoại sâu sắc và phỏng vấn thực chất với con người lại bị thay thế bằng thứ gì đó hoàn toàn giả tạo.